Ana içeriğe atla

Doların 3 lirayla imtihanı


Siyasi belirsizliğe TCMB’nin belirsiz para politikası da eklenince dolar/TL 2.9005’e kadar yükseldi. Merkez daha önce de dolaylı müdahaleyle kuru düşürmeye çalışmış, bu işe yaramayınca faizi yüzde 10’a çıkarmak zorunda kalmıştı




Siyasi belirsizlik ve erken seçim edişeleriyle günlerdir rekor üstüne rekor kıran Dolar/TL, Merkez Bankası’nın (TCMB) kısa vadeli faizleri sabit tutması ardından yükselişini sürdürerek tarihi zirve olan 2.9005’e kadar yükseldi. Son aylarda ağırlıklı olarak siyasi gelişmelere göre yön bulan yurtiçi piyasalar, dün de Ankara’dan gelecek haberlere ve Merkez’in faiz kararına kilitlendi.

Para Politikası Kurulu (PPK) öncesi 3.02 seviyesinde olan sepet bazında TL tarihi zirve olan 3.0486’ya, Avro/TL ise 3.2025’e kadar yükseldi. Avro 3,2010 TL’den günü tamamladı.

Merkez, bu ayki PPK’de faizleri değiştirmedi. Böylece 1 haftalık repo faizi yüzde 7.50 seviyesinde kalırken, faiz koridorunun alt bandı yüzde 7.25’te kaldı. Koridorun üst bandı ise yüzde 10.75’te sabit bırakıldı. Her ne kadar tahminler ağırlıklı olarak faizlerin sabit tutulması yönünde olsa da piyasada kurdaki sert yükselişi durdurmak adına TCMB'nin bir adım atacağına dair beklenti oluşurken, bu beklentinin karşılanmaması kurda sert harekete neden oldu. Merkez, faiz artırımından kaçınarak yine kura dolaylı müdahale edeceğini açıkladı. Gerekli görülen süre boyunca daha sıkı bir likidite politikası uygulanmasına karar verdi.

Banka akşam saatlerinde ise günlük döviz satım ihalelerinde, bir gün önceden belirlediği minimum satış tutarını 30 milyon dolara kadar artırma kararını “70 milyon dolara kadar artırma” şeklinde değiştirdiğini açıkladı. TCMB bugün için minimum tutarı ise 0 olarak belirledi. 

Belini kıramadı
Gezi Parkı sonrası dolaylı müdahale ile dolardaki yükselişin önüne geçemeyen Merkez, Ocak 2014’te geç bir müdahale ile faizi yüzde 10’a çıkarmak zorunda kalmıştı. Ağustos 2013’te dolar kuru 2 liranın üzerine çıktığında, Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, “Biz buradayız ve güçlüyüz. Doların belini kıracağız. Faiz artırmadan lirayı güçlendireceğiz” demişti. Hatta 2013 sonu için 1.93’lük kur tahmininde bulunmuştu. Ancak dolar rekorlar kırmaya devam edince faizi artırmak durumunda kalmıştı. Hükümet kanadından o tarihten bu yana aralıklı olarak faiz baskısı sürüyor. Merkez’in bağımsızlığı ile ilgili endişeler artıyor. Bunlar göz önüne alındığında, siyasi belirsizlik ile ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz artıracağı endişeleri de düşünülürse dolardaki yükseliş sürecek.

Baskıya devam
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci ise Türkiye-Sırbistan-Bosna Hersek Üçlü Ticaret Komitesi toplantısında gazetecilerin sorularını yanıtlarken “Doların değer kazanması tamamen spekülatif, birilerinin aradaki hareketlerden menfaat sağlamasından başka bir şey değil. Faiz artırılmalı diye ekonomi adına ahkam kesmek Türkiye’ye iyilik değildir. Sağlıklı bir şekilde seçime gideceğiz, bundan kriz beklemek iyi niyetli değildir” ifadelerini kullandı. Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun Danışmanı Emine Nur Gunay da TCMB’nin faizi sabit tutması gerektiğini söyledi.

Borsada ‘güzel’ 
yükseliş kısa sürdü
Borsada önceki gün kapanışa doğru gerçekleşen hızlı yükseliş dün yerini yeniden düşüşe bıraktı. Güne 494 puan düşüşle başlayan endeks, yüzde 1.25 ekside kapandı.

Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun MHP ile yürütülen koalisyon müzakereleri ile ilgili yapacağı açıklamadan önce borsadaki üç dakikalık yükseliş dikkat çekmişti. Borsa İstanbul, Çalışma  Bakanı Faruk Çelik’in ‘Başbakan çok güzel açıklamalar yapacak’ sözlerinin ardından yüzde 1.2 artarak kayıplarının büyük kısmını geri vermiş ve yüzde 0.50 ekside kapanmıştı.CHP Genel Başkan Yardımcısı Faik Öztrak, Çelik’in beyanatı ile borsa ve döviz piyasaları için açıkça manipülasyon suçu işlediğini belirterek, “Derhal soruşturma başlatılmalı. Bakanın yaptığı açıklamayla Vadeli İşlemler Borsasında Vadeli Endeks Kontratlarında da ciddi dalgalanmalar oldu” dedi.

Kalıcı iyileşme sağlamaz
Merkez, ayrıca küresel para politikalarının normalleşme sürecinde izleyeceği yol haritasını açıkladı. TCMB sadeleştirme adımlarını üç ana başlık altında toplarken bu başlıklar, TL likidite yönetimi çerçevesi ve sadeleşme adımları, döviz likiditesi önlemleri, finansal istikrarı destekleyici önlemler olarak belirlendi.

TCMB’nin daha sıkı bir para politikası uygulanacağını belirtmesi ve yol haritasını açıklamasına karşın, bununla ilgili detay vermemesi de TL’deki baskının sürmesine neden oldu. 

ALB Forex Araştırma Uzmanı Enver Erkan, gazetemize yaptığı değerlendirmede, bankanın yayımladığı yol haritasının yeterince açık olmadığını, Merkez’in yine yorumlanması, açıklanması zor bir iletişim yöntemi seçtiğini söyledi. 

Lira zayıflayacak
Erkan, şöyle devam etti: “Standart hamleler yine devam edecek. Yani Merkez Bankası yine döviz satacak, döviz depolarıyla ilgili düzenlemeler yapacak, TL zorunlu karşılıklara daha fazla faiz ödeyecek. TL ve döviz likiditesini ayarlamaya yönelik müdahaleler devam edecek. Yabancı para zorunlu karşılıklara da Fed’in politika faizinin üst bandı kadar ödeme yapılacak. Bu tarz hamlelere alışığız, her şeyden önce piyasa alışık. Ve döviz likiditesi önlemlerinin kalıcı bir iyileşme yaratmadığını, hatta kuru daha yukarı seviyelere doğru götürdüğünü hatırlamak için çok gerilere gitmeye gerek yok. TL’nin değerini koruyabilmek için şu iki şarttan birini sağlamak gerekiyor; ya iyi bir hikayemiz olacak, ki bu ihtimal son politik belirsizlikle beraber ortadan kalkmış durumdadır, ya da benzer ligdeki ekonomilerden daha fazla faiz vermek olacak.”

Credit Agricole dün yayımlanan raporunda ise Türk Lirası’nın dolar karşısında eylül sonu itibariyle 3 seviyesine zayıflayabileceği tahmininde bulundu. Merkez Bankası’ndan bir yetkili, Reuters’a yaptığı açıklamada, Merkez’in yol haritası ile ilgili ayrıntılı bilginin bugün ekonomistler toplantısında verileceğini söyledi.

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

IMF Karşıtı Annenin IMF Uzmanı Kızı

Cumhuriyet Halk Partisi Parti Meclisi üyeliğine seçilen Bilkent Üniversitesi Ekonomi Bölümü Başkanı ve IMF eski ekonomisti Doç. Dr. Selin Sayek Böke , üniversitede iktisat eğitimi alma kararının hayatının en güzel hatası olduğunu söylüyor. Anne Selin Sayek Böke ile ekonomist Selin Sayek Böke arasındaki dengeyi annesinden ilham alarak koruduğunu vurgulayan Böke, "CHP'de herkesin daha mutlu, refah içinde yaşayabileceği ekonomik ortamı sağlayacak politikalar üretilmesine katkıda bulunarak bunları somutlaştırmaya katkıda bulunacağım" diyor. Dünya Bankası ve IMF kariyerine sahip, güleryüzlü ve sıkı bir makro iktisatçı olarak bilinen Selin Sayek Böke ile CHP Parti Meclisi üyeliğinden annesi Türk Tabipler Birliği eski Başkanı Füsun Sayek ile olan ilişkisine kadar birçok konuyu masaya yatırdık. Böke, 11 yaşındayken kardeşi ile 'gazetecilik oyunu' oynadıklarını, hazırladıkları gazeteye ekonomi yazılarını yazdığını paylaşıyor. Kendisini ekonomi alanına yönle

İran, Sıtkı Ayan’dan sorulur

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve oğlu Bilal Erdoğan arasında geçtiği iddia edilen ikinci telefon görüşmesinde adı geçen işadamı Sıtkı Ayan, özellikle AKP döneminde parlayan isimlerin başında geliyor. WikiLeaks belgelerinde de adı geçen Sıtkı Ayan’ın ismi İran ile yapılan ticari anlaşmalar ve yüksek devlet teşvikleriyle anılıyor.   Sivas’ın Gölova beldesinde doğup büyüyen Sıtkı Ayan, İstanbul İmam Hatip Lisesi ve Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’ni bitirdi. Mesleğini icra yerine petrol işine girdi. Ayan’ın, İran ve Sudan’da petrol ve doğalgaz sahalarıyla ilgili yatırımları bulunuyor. WikiLeaks belgelerine göre ABD Ankara Büyükelçiliği’nden gönderilen kripto, Başbakan Erdoğan’ın İran’daki etkinliğini ve ilişkisini ortaya koyuyordu. ABD elçiliğinin belgesinde, 22 Şubat’ta Türk gazetelerinde İran ile Türkiye arasında müşterek bir yatırım projesi imzalandığı ve buna göre kurulacak olan yeni bir doğalgaz boru hattının, İran gazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyacağı belirtiliy

Panama Belgeleri: Hayyam Bey'in cenneti

Panama belgelerine göre Hayyam Garipoğlu, Sümerbank’a el konulmadan önce Niue’de bir şirket kurdu. Yaptığı açıklamada “Niue’nun adını bile duymadım” dedi. Panama belgelerinde, Türkiye tarihinin en büyük banka batırma olayına imzasını atan Hayyam Garipoğlu’nun da dört off-shore şirketi ile yer aldığı ortaya çıktı. Belgelere göre Garipoğlu’nun, Sümerbank davasında adı geçen Olsten Marketing Co Ltd’nin yanı sıra üç ayrı off-shore şirketi daha var. Bu şirketlerden biri Olsten Marketing’in kapatılmasından hemen sonra kurulan Niue merkezli Unitrade International Ltd olsa da Garipoğlu, Niue’nun neresi olduğunu dahi bilmediğini ifade ederek bu şirketin kendisine ait olduğunu yalanladı. Olsten, Mossfon müşterisi Sümerbank ile ilgili dava dosyasına göre Garipoğlu, Sümerbank’a el konulmadan bir gün önce, kendisine ait olan Romania International Bank’a 8 milyon dolar transfer etti, buradan da yine kendi paravan şirketi Olsten Marketing’in hesabına aktardı. Panama belgelerine göre

#ParadisePapers: Off-shore biraderler

Berat ve Serhat Albayrak’ın Çalık Holding’de yönetici olduğu dönemde holdinge bağlı çok sayıda off-shore şirketi kurulmuş. Serhat Albayrak bu şirketlerden birinin bizzat direktörü. Dünyanın dört bir yanından çok sayıda politikacı ve iş insanının off-shore bağlantılarını ortaya çıkaran Paradise Papers’ta Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın damadı Enerji Bakanı Berat Albayrak’ın ağabeyi Serhat Albayrak’ın da ismi geçiyor. Serhat Albayrak, belgelere göre Malta’da bir off-shore şirketle bağlantılı görünüyor. Frocks International Trading Ltd adlı şirkette Albayrak’ın yanı sıra Çalık Holding çalışanları Mehmet Gökdemir, Murat Tarı ve Şafak Karaaslan şirket yetkilileri arasında bulunuyor. Murat Tarı 2000-2005 yılları arasında Çalık Holding’de genel müdür olarak görev yaptı. Mehmet Gökdemir Çalık Holding’e bağlı GAP Tekstil yönetim kurulu üyesi, Şafak Karaaslan Çalık Holding’in dış ilişkiler sorumlusu. Serhat Albayrak da söz konusu dönemde Çalık Holding genel müdürlüğünü yürütüyordu.